Reactie nav NRC artikel en Nieuwsuur reportage op 22/09/2020.

Lieve Doula,

Wat is het moeilijk als je je vak, waar je met hart en ziel voor staat, je vak als doula, zo in een slecht daglicht gesteld ziet worden door collega zorgverleners. Omdat negativiteit verkoopt, in de huidige maatschappij. Waar angst en ziekte het nieuws al maanden regeert. Omdat het lekkerder kijkers trekt bij pittige koppen.
Terwijl ik vandaag 2 bevallingen (achter elkaar) mocht begeleiden binnen een tweede lijn ziekenhuis in regio Amsterdam, schreef ik in gedachten deze brief.
Als doula heb ik bijna 250 bevallingen mogen begeleiden, waarvan bijna 90% in de tweede lijn, en verdien ik al ruim 7 jaar full time als doula de kost. In die jaren heb ik vele veranderingen mogen waarnemen binnen de verloskundige zorg in Nederland.

Geen geld voor gevoel in de zorg
Wat is ons mooie Nederlandse zorgstelsel uitgekleed, wat wordt er desondanks nog heel hard en met veel gevoel gewerkt en niet in de laatste plaats: wat is bevallen toch een bijzonder life event dat steeds meer gemedicaliseerd wordt door de verzekeringsmaatschappijen.
Het draait om keiharde knaken, in de zorg.
De verloskunde afdelingen zijn vaak één van de money makers van een ziekenhuis.

Wat zou het mooi zijn, als continue zorg aangeboden zou kunnen worden, zoals het ooit bedoeld is, door de zorgverlener die daarvoor is opgeleid: de verloskundige, de verpleegkundige, de gynaecoloog.
Helaas, er is minder geld, er is minder tijd en met name: er is een tekort aan mensen die willen werken in de onderbetaalde zorg.
Van applaus alleen betaal je de hypotheek niet.
Van een eenmalige bonus van een paar honderd euro trek je jezelf niet uit je burn out omdat je bijna elke dag met leven en dood te maken hebt.
Ons systeem is slecht ingericht op gevoel. Het draait om geld. Terwijl gevoel zo bepalend is voor gezondheid.
En de doula is bij uitstek een persoon die zich bekommert om gevoel.

Er is een wezenlijk verschil tussen eerstelijns en tweedelijns verloskundige zorg. Als doula heb ik mij gespecialiseerd in tweedelijns zorg.
Dat is zo ontstaan omdat ik al heel vroeg in mijn carrière merkte dat daar de meeste winst (en dan heb ik het niet over geld!) te behalen viel. Niet voor mij. Maar voor mijn cliënten.
EN voor de collega zorgverleners.
Daar waar de zorg steeds haastiger werd. Daar waar steeds minder mensen op de vloer aanwezig waren. Daar waar hele verloskunde afdelingen ‘vol’ lagen maar waar eigenlijk gewoon te weinig personeel voorhanden was….daar waar baringen niet thuis konden plaatsvinden omdat de net afgestudeerde verloskundige zich niet ervaren genoeg voelde voor een badbevalling en maar gewoon instuurde….en zo kan ik nog talloze voorbeelden geven.

Collega doula’s
Al jaren lang merkte ik dat ik tegen een muur van onbegrip bij collega doula’s aanliep als ik vertelde over slechte ervaringen die tweedelijn zorgverleners hadden gehad met collega doula’s die maar weinig snapten van de protocollen. Die stonden te regeren uit angst. Die dokters de duivel vonden en syntocine vergif. Die verkeerde adviezen gaven, die de wereld wilden redden en niet in de laatste plaats hun eigen beval trauma nog moesten verwerken.

Ik ben weg gehoond, het bestond niet, het was gewoon niet waar als ik dit aangaf tijdens intervisies, als ik dit meldde binnen collegiaal overleg. Ik ben op een gegeven moment maar gewoon gestopt met dit proberen uit te leggen maar ben op zoek gegaan naar een oplossing. Ik heb geïnvesteerd in diepgaande en waardevolle samenwerkingen met andere zorgverleners binnen de eerste en tweede lijn en heb de afgelopen 3 jaar verbinding mogen ervaren met een aantal andere doula’s die ook inzagen wat er anders kan. Die wel snapten wat ik bedoel, en die op een andere, eigen manier hun doula schap willen uitdragen dan ooit in Amerika is bedacht wat een doula zou moeten zijn. Gelukkig maar. Want doula zijn is een zwaar vak en is totaal anders qua invulling in Nederland omdat we een ander zorgstelsel hebben dan in de rest van de wereld.

Het is nu helder en wordt door zowel de KNOV als de NVOG uitgesproken in zowel het NRC artikel en de Nieuwuur reportage: er gaat veel mis bij de minder ervaren doula die zich geroepen voelt een baring naar eigen hand te zetten. Om met een rode vlag te zwaaien. Om een statement te maken vanuit haar perspectief. Omdat dat zo in het beval plan staat, wat ze onder haar invloed heeft laten opstellen door haar cliënte, gebaseerd op een vaag voorbeeld, vaak vertaald vanuit een heel ander zorg systeem dan het onze en ze niet in kan schatten waar de grens tussen zelfbeschikking en levensreddende of handicap voorkomende zorg ligt.

De Doula Academie, juist daarom
Vanuit de behoefte om meer doula’s om me heen te verzamelen die een positieve, krachtige, samensmeltende boodschap willen uitdragen naar de eerste en de tweede lijn zorg, is de Doula Academie ontstaan. En zeker ook, omdat al 7 jaar lang gemiddeld 6 baringen per maand te begeleiden, waarvan vaak zeer gecompliceerde zorgvragen aan de basis liggen, mij persoonlijk ook niet in de koude kleren zijn gaan zitten. Ik werk met een rotsvast back up systeem en met een close circle van eensgezinde doula’s. Omdat we alleen samen sterk staan om onze steeds medisch ingewikkelder cliënten zorgvraag op een krachtige, heldere manier te kunnen bedienen.

Om samen met elkaar een beter systeem te creëren door verbinding te zoeken met de zorgverlener die meer dan blij is met onze aanwezigheid omdat we zoveel rust en ruimte bieden. Omdat zij met 3 of meer baringen tegelijk bezig is. Daar waar wij de aandacht kunnen geven aan onze ene cliente, heeft zij ruimte voor al haar andere patiënten. DAT is de realiteit. Dat er case load verloskundigen zijn of solo praktijken binnen de eerste lijn, is fantastisch. Vaak is dan een doula niet nodig, zeker als de verloskundige bij de baring blijft, zelfs als deze medisch wordt.
Maar er zijn maar zo weinig verloskundigen die het financieel kunnen opbrengen zo te werken. Binnen de tweede lijn werken is totaal anders dan binnen de eerste lijn zwangerschaps zorg. DAAR heeft de KNOV het niet over. In het NRC wordt door gequote gynaecoloog Mariëlle van Pampus gezegd dat vrouwen binnen de tweede lijn teveel aan hun lot worden overgelaten. Dat komt niet door onwil, dat komt door personeels gebrek.

De zwangere kiest niet voor niets een doula

Wij als doula voorzien in een behoefte, daar waar de verzekeringsmaatschappij steeds minder de waarde inziet van het inzetten van gevoel in plaats van geld.
Wij als doula worden ingehuurd onder volledig vrije keuze van vaak zeer angstige zwangeren die WETEN WAAROM en BEWUST KIEZEN voor een doula. Laat die doula dan ook de beste mogelijke brug kunnen slaan naar de zorgverlener, zeker als de cliënte al vooraf weet dat ze gewoon klinisch moet bevallen.

Laat die doula dan zo opgeleid zijn, dat ze vanaf het begin van de begeleiding rust biedt, protocollen uitlegt, meer doet dan alleen een rug masseert en een hand vasthoudt maar ten alle tijden ruimte voor gevoel en de luxe van tijd biedt. De luxe van tijd die een zorgverlener, hoe jammer ook, gewoon niet heeft. De luxe van kennis, want kennis is kracht en zou geen luxe hoeven zijn als de zorg in Nederland anders was ingericht. Een doula die een aanvulling is aan het klinische team en nooit of te nummer invulling geeft aan het beleid. Een doula die begrijpt wat de rol is van een professionele doula en hoe ze haar client meer kan bieden dan ’space holden’. Ruimte vasthouden, wat is dat!? Je biedt direct toepasbare kennis, je bent een doorgeefluik van zowel zorgverlener naar cliënt als vice versa. En dan alleen als het nodig is. De meeste van mijn cliënten worden veel blijer van concrete acties. Ze willen weten wat ze kunnen verwachten, doen en zeggen. Die weeën zijn al overweldigend genoeg. Het krijgen van een kindje is niet iets wat je elke dag doet. Dit is een life event. Als doula ben je liefdevol verbonden om zo goed mogelijk de meest ideale bevalling voor elkaar te laten boksen door je cliënt. Je houdt voeten vast, de deur open voor de verpleegkundige, je geeft handschoenen aan de verloskundige. Je bent praktisch, concreet van onschatbare waarde. Een luxe product? Een doula levert particuliere zorg die het stelsel wegbezuinigd heeft, maar waar groeiende vraag naar is.

De Doula Academie bestaat niet voor niets. Ze geeft juist in de klinische setting betekenis. Want in een omgeving waar de barende niet vertrouwd mee is, ben je als doula het hardst nodig. Met de nodige kennis. Zodat je je cliënte precies kan helpen om zich binnen alle omstandigheden goed te voelen bij haar bevalling. Zodat ze echt begrijpt wat er gebeurt, zij gehoord wordt en ze geïnformeerde keuzes kan maken. De NBvD en de Doula Academie zijn al maanden met elkaar in overleg over hoe de opleiding zich in de media presenteert. Dat de Doula Academie NOG niet is geaccrediteerd, is omdat de Doula Academie volgens het nog te verschijnen nieuwe accreditatie beleid zal worden beoordeeld. Je wordt door ervaren doula’s gedurende 2 jaar begeleid en leert hoeveel positiviteit er bestaat rondom de doula beeldvorming binnen de tweede lijn en hoe je die kan inzetten binnen je eigen praktijk opbouw.

Blijf bij jezelf, lieve doula, ook in een storm van kritiek. Blijf jezelf ontwikkelen. Weet dat je nodig bent, dat juist de kennis die je meebrengt je tot een onmisbare partner in het zorgteam maakt. Kennis is kracht.

Warme groeten,
De Doula Academie
Mother Me doula services
Maartje